Theo Điều 4 Thông tư 148/2018/TT-BQP, Điều 4 Thông tư 105/2023/TT-BQP và Hướng dẫn 4705/HD-BQP năm 2024 quy định về tiêu chuẩn được chọn đi nghĩa vụ quân sự năm 2025 như sau:
Theo Điều 4 Thông tư 148/2018/TT-BQP, Điều 4 Thông tư 105/2023/TT-BQP và Hướng dẫn 4705/HD-BQP năm 2024 quy định về tiêu chuẩn được chọn đi nghĩa vụ quân sự năm 2025 như sau:
Trả lời thắc mắc này, thiếu tá Võ Thành Nhân, Trợ lý công tác quần chúng, Phòng chính trị Sư đoàn 330, Quân khu 9, cho biết Điều 41 của luật Nghĩa vụ quân sự đã quy định cụ thể về những trường hợp miễn và tạm hoãn nghĩa vụ quân sự.
Theo đó, sẽ tạm hoãn gọi nhập ngũ đối với những công dân: chưa đủ sức khỏe phục vụ tại ngũ theo kết luận của hội đồng khám sức khỏe; là người duy nhất phải trực tiếp nuôi dưỡng thân nhân không còn khả năng hoặc chưa đến tuổi lao động; trong gia đình bị thiệt hại nặng về người và tài sản do tai nạn, thiên tai, dịch bệnh nguy hiểm gây ra được UBND cấp xã xác nhận; một con của bệnh binh, người nhiễm chất độc da cam suy giảm khả năng lao động từ 61% đến 80%.
Bên cạnh đó, cũng sẽ tạm hoãn gọi nhập ngũ đối với những người thuộc các trường hợp như: có anh, chị hoặc em ruột là hạ sĩ quan, binh sĩ đang phục vụ tại ngũ (đang phục vụ trong quân đội - PV) hoặc đang thực hiện nghĩa vụ tham gia công an nhân dân; là người thuộc diện di dân, giãn dân trong 3 năm đầu đến các xã đặc biệt khó khăn theo dự án phát triển kinh tế xã hội của Nhà nước do UBND cấp tỉnh trở lên quyết định; là cán bộ, công chức, viên chức, thanh niên xung phong được điều động đến công tác, làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn theo quy định của pháp luật.
Ngoài ra, những công dân đang học tại các trường THPT, CĐ, ĐH (hệ chính quy) và dân quân thường trực cũng được tạm hoãn nghĩa vụ quân sự.
Điều 41 của luật Nghĩa vụ quân sự có quy định cụ thể về những trường hợp miễn và tạm hoãn nghĩa vụ quân sự
Về các trường hợp được miễn gọi nhập ngũ, thiếu tá Vương Thanh Phong, công tác tại Trung đoàn 896, Bộ chỉ huy quân sự tỉnh Cà Mau, cho biết đó là những công dân con của liệt sĩ, thương binh hạng một; có một anh hoặc em trai của liệt sĩ; một con của thương binh hạng hai; một con của bệnh binh suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên; một con của người nhiễm chất độc da cam suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên.
Song song đó, cũng sẽ miễn nghĩa vụ quân sự với những người làm công tác cơ yếu không phải là quân nhân, công an nhân dân; hoặc các cán bộ, công chức, viên chức, thanh niên xung phong được điều động đến công tác, làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn theo quy định của pháp luật từ 24 tháng trở lên.
Công dân thuộc diện được tạm hoãn hoặc miễn nhập ngũ nếu tình nguyện thì được xem xét tuyển chọn và gọi nhập ngũ
Có nhiều ý kiến thắc mắc: "Miễn và tạm hoãn nghĩa vụ quân sự khác nhau như thế nào?", thiếu tá Nhân giải thích: "Công dân thuộc diện miễn nghĩa vụ quân sự được phép không tham gia nghĩa vụ quân sự dù trong độ tuổi gọi nhập ngũ. Còn công dân thuộc diện tạm hoãn gọi nhập ngũ quy định tại khoản 1 Điều 41 của luật Nghĩa vụ quân sự. Nếu không còn lý do tạm hoãn và còn trong độ tuổi gọi nhập ngũ thì sẽ được gọi nhập ngũ".
Lại có câu hỏi: "Giả sử trong trường hợp được miễn, tạm hoãn nghĩa vụ quân sự nhưng vẫn muốn nhập ngũ thì có được không?".
Thiếu tá Nhân trả lời: "Công dân thuộc diện được tạm hoãn hoặc miễn nhập ngũ được quy định tại khoản 1 và 2 Điều 41 của luật Nghĩa vụ quân sự. Nếu như các công dân này tình nguyện thì được xem xét tuyển chọn và gọi nhập ngũ".
Hỏi: Năm nay em 18 tuổi, vừa học xong lớp 12 và có giấy báo trúng tuyển đại học. Trước đó em có giấy gọi của phường nơi cư trú yêu cầu lên trình diện để đăng ký nghĩa vụ quân sự theo quy định. Nay em muốn xin tạm hoãn để theo học đại học thì phải làm sao? Cần liên hệ ở đâu và xin giấy tờ như thế nào?
Trả lời: Nghĩa vụ quân sự (NVQS) là trách nhiệm, là nghĩa vụ vẻ vang của công dân phục vụ trong Quân đội nhân dân. Tuy nhiên, có những lý do đặc biệt được quy định trong Luật NVQS, công dân có thể xin tạm hoãn NVQS.
Căn cứ theo quy định tại Điều 41 Luật NVQS năm 2015 quy định về tạm hoãn gọi nhập ngũ và miễn gọi nhập ngũ; trong đó tại điểm g quy định công dân “đang học tại cơ sở giáo dục phổ thông; đang được đào tạo trình độ đại học hệ chính quy thuộc cơ sở giáo dục đại học, trình độ cao đẳng hệ chính quy thuộc cơ sở giáo dục nghề nghiệp trong thời gian một khóa đào tạo của một trình độ đào tạo” thì được tạm hoãn thực hiện NVQS.
Như vậy, chỉ cần có giấy xác nhận là sinh viên nhập học tại trường đại học hoặc đang theo học tại trường đại học là được tạm hoãn NVQS. Khi địa phương có có lệnh khám NVQS, có giấy báo đến nhà thì gia đình sinh viên chỉ cần cung cấp giấy xác nhận đang học tại trường thì được tạm hoãn. Đối với sinh viên đang học tại cơ sở giáo dục hệ chính quy theo quy định của Luật NVQS là đối tượng được tạm hoãn NVQS trong thời gian một khóa đào tạo của một trình độ đào tạo (tức là trong khóa học đầu tiên và duy nhất).
Đối với sinh viên năm nhất, trước khi nhập học, sinh viên cần liên hệ đến Ban Chỉ huy Quân sự của phường để được hướng dẫn nộp giấy báo trúng tuyển, thông báo nhập học của trường và được địa phương cấp giấy xác nhận tạm hoãn NVQS.
Về vấn đề này, Luật sư Trần Đức Thắng – Giám đốc Công ty Luật TNHH Hùng Thắng, Đoàn Luật sư TP Hà Nội có ý kiến như sau:
Tại Điều 41 Luật nghĩa vụ quân sự được bổ sung bởi điểm c khoản 1 Điều 49 Luật Dân quân tự vệ 2019 quy định các trường hợp được tạm hoãn gọi nhập ngũ và miễn gọi nhập ngũ cụ thể như sau:
1. Các trường hợp được tạm hoãn gọi nhập ngũ:
a) Chưa đủ sức khỏe phục vụ tại ngũ theo kết luận của Hội đồng khám sức khỏe;
b) Là lao động duy nhất phải trực tiếp nuôi dưỡng thân nhân không còn khả năng lao động hoặc chưa đến tuổi lao động; trong gia đình bị thiệt hại nặng về người và tài sản do tai nạn, thiên tai, dịch bệnh nguy hiểm gây ra được Ủy ban nhân dân cấp xã xác nhận;
c) Một con của bệnh binh, người nhiễm chất độc da cam suy giảm khả năng lao động từ 61% đến 80%;
d) Có anh, chị hoặc em ruột là hạ sĩ quan, binh sĩ đang phục vụ tại ngũ; hạ sĩ quan, chiến sĩ thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân;
đ) Người thuộc diện di dân, giãn dân trong 03 năm đầu đến các xã đặc biệt khó khăn theo dự án phát triển kinh tế - xã hội của Nhà nước do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trở lên quyết định;
e) Cán bộ, công chức, viên chức, thanh niên xung phong được điều động đến công tác, làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn theo quy định của pháp luật;
g) Đang học tại cơ sở giáo dục phổ thông; đang được đào tạo trình độ đại học hệ chính quy thuộc cơ sở giáo dục đại học, trình độ cao đẳng hệ chính quy thuộc cơ sở giáo dục nghề nghiệp trong thời gian một khóa đào tạo của một trình độ đào tạo.
2. Miễn gọi nhập ngũ đối với những công dân sau đây:
a) Con của liệt sĩ, con của thương binh hạng một;
b) Một anh hoặc một em trai của liệt sĩ;
c) Một con của thương binh hạng hai; một con của bệnh binh suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên; một con của người nhiễm chất độc da cam suy giảm khả năng lao động từ 81 % trở lên;
d) Người làm công tác cơ yếu không phải là quân nhân, Công an nhân dân;
đ) Cán bộ, công chức, viên chức, thanh niên xung phong được điều động đến công tác, làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn theo quy định của pháp luật từ 24 tháng trở lên.
Theo đó, Công dân thuộc diện tạm hoãn gọi nhập ngũ quy định nếu không còn lý do tạm hoãn thì được gọi nhập ngũ. Công dân thuộc diện được tạm hoãn gọi nhập ngũ hoặc được miễn gọi nhập ngũ quy định nếu tình nguyện thì được xem xét tuyển chọn và gọi nhập ngũ.
Danh sách công dân thuộc diện được tạm hoãn gọi nhập ngũ, được miễn gọi nhập ngũ phải được niêm yết công khai tại trụ sở Ủy ban nhân dân cấp xã, cơ quan, tổ chức trong thời hạn 20 ngày.
Như vậy, việc công dân đến tuổi đi nghĩa vụ quân sự nhưng lại là lao động chính duy nhất trong gia đình, phải trực tiếp nuôi dưỡng thân nhân không còn khả năng lao động thuộc trường hợp được tạm hoãn gọi nhập ngũ theo quy định.
Công dân khi đến tuổi phải thực hiện nghĩa vụ quân sự. Tuy nhiên, khi ở trong những trường hợp đặc biệt thì công dân được tạm hoãn, miễn nhĩa vụ quân sự. Vậy ở trong trường hợp nào được tạm hoãn và miễn nghĩa vụ quân sự?
Công dân sẽ được tạm hoãn nghĩa vụ quân sự khi thuộc các trường hợp được phép tạm hoãn quy định tại khoản 1 Điều 41 Luật nghĩa vụ quân sự 2015. Cụ thể bao gồm:
– Chưa đủ sức khỏe phục vụ tại ngũ theo kết luận của Hội đồng khám sức khỏe.
– Có anh, chị hoặc em ruột là hạ sĩ quan, binh sĩ đang phục vụ tại ngũ; hạ sĩ quan, chiến sĩ thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân.
– Cán bộ, công chức, viên chức, thanh niên xung phong được điều động đến công tác, làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn theo quy định của pháp luật.
– Là lao động duy nhất phải trực tiếp nuôi dưỡng thân nhân không còn khả năng lao động hoặc chưa đến tuổi lao động; trong gia đình bị thiệt hại nặng về người và tài sản do tai nạn, thiên tai, dịch bệnh nguy hiểm gây ra được Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn (sau đây gọi chung là cấp xã) xác nhận.
– Một con của bệnh binh, người nhiễm chất độc da cam suy giảm khả năng lao động từ 61% đến 80%.
– Người thuộc diện di dân, giãn dân trong 03 năm đầu đến các xã đặc biệt khó khăn theo dự án phát triển kinh tế – xã hội của Nhà nước do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trở lên quyết định.
– Đang học tại cơ sở giáo dục phổ thông; đang được đào tạo trình độ đại học hệ chính quy thuộc cơ sở giáo dục đại học, trình độ cao đẳng hệ chính quy thuộc cơ sở giáo dục nghề nghiệp trong thời gian một khóa đào tạo của một trình độ đào tạo.
Đối với công dân thuộc các trường hợp trên, khi không còn lý do tạm hoãn nghĩa vụ quân sự, công dân được gọi nhập ngũ.
Xem: Đăng ký nghĩa vụ quân sự khi thay đổi nơi cư trú theo quy định mới nhất
Nghĩa vụ quân sự vừa là quyền, vừa là nghĩa vụ của công dân. Tuy nhiên, pháp luật cũng đề ra một vài trường hợp công dân được miễn nghĩa vụ quân sự. Cụ thể được ghi nhận tại khoản 2 Điều 41 Luật nghĩa vụ quân sự 2015, bao gồm:
– Cán bộ, công chức, viên chức, thanh niên xung phong được điều động đến công tác, làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn theo quy định của pháp luật từ 24 tháng trở lên;
– Con của liệt sĩ, con của thương binh hạng một;
– Một con của thương binh hạng hai; một con của bệnh binh suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên; một con của người nhiễm chất độc da cam suy giảm khả năng lao động từ 81 % trở lên;
– Một anh hoặc một em trai của liệt sĩ;
– Người làm công tác cơ yếu không phải là quân nhân, Công an nhân dân.
Lưu ý: Công dân thuộc diện được tạm hoãn gọi nhập ngũ hoặc được miễn gọi nhập ngũ nếu tình nguyện thì được xem xét tuyển chọn và gọi nhập ngũ.
Danh sách công dân thuộc diện được tạm hoãn gọi nhập ngũ, được miễn gọi nhập ngũ phải được niêm yết công khai tại trụ sở Ủy ban nhân dân cấp xã, cơ quan, tổ chức trong thời hạn 20 ngày.
Xem: Đi làm nghĩa vụ quân sự có được tạm hoãn hợp đồng lao động không
Trên đây là bài tư vấn của chúng tôi về “Trường hợp nào được tạm hoãn và miễn nghĩa vụ quân sự” gửi đến bạn đọc. Nếu bạn còn bất kỳ thắc mắc nào, bạn hãy liên hệ với chúng tôi để được tư vấn.
Tòa soạn: 17 Hồ Văn Huê, P.9, Q.Phú Nhuận, TP. Hồ Chí Minh Tổng Biên tập: Đại tá Nguyễn Văn Bắc Email: [email protected]